Giới thiệu về gà tè – Giống gà cổ xưa cần được bảo tồn

Gà Tè, hay còn có tên gọi khác là Gà Lùn là giống gà quý, giống gà cổ xưa của người Việt cổ. Hiện tại giống gà này rất quý hiếm không chỉ về giống, giá trị dinh dưỡng vốn có, gà tè còn mang cả yếu tố văn hóa của người Việt cổ, giống gà này cần được bảo tồn và phát triển. Cùng chúng tôi tìm hiểu chi tiết về giống gà này qua bài viết dưới đây nhé.

Giới thiệu về gà tè

Nguồn gốc

Là giống gà cổ của người Việt Nam, cùng thời kỳ với gà cựa (gà 9 cựa) trong truyền thuyết Sơn Tinh – Thủy Tinh. Tên gọi là gà tè bởi theo tiếng dân tộc địa phương (thấp tè tè) theo hình dáng của chúng, đẻ nhiều trứng đẻ tè tè tức đẻ nhiều. Do vậy gà có tên rất thân quen nhưng cũng rất lạ này là gà tè.

Phân bố

Rải rác tại khu vực các tỉnh miền núi phía Bắc: Phú Thọ, Hòa Bình, Thanh Hóa, Tuyên Quang, Yên Bái, Hà Tây cũ, Hà Nộ

Hình thái

– Đặc điểm nổi bật: Ngoại hình đặc trưng là chân khá ngắn, dáng đi lạch bạch, quản chân (phần xương) rất ngắn chỉ khoảng từ 5-7 cm.

– Màu lông: Là loại nhiều màu sắc như vàng rơm, vàng đất, hoa mơ, tía mận, nâu đậm, nâu nhạt… ở các cá thể gà mái. Còn ở gà tè trống cũng là dạng đa sắc nhiều màu, đặc trưng cơ bản có điểm xuyến ánh biếc ở đuôi, cánh, và phần vai cánh. Mào thuộc loại mào đơn (dạng mào cờ cổ) với đặc trưng rất riêng có 5 răng cưa màu đỏ tươi, dạng mào tích và mào nụ cũng có nhưng số lượng ít.

– Khối lượng: Gà con mới nở nặng khoảng 25 gam/con. Gà tè thuộc dòng gà khai thác trung & khá dài ngày, khoảng 6 tháng tuổi con trống nặng 1.6 kg, con mái năng 1.3 kg. 

Năng suất, sản phẩm

– Gà Tè bắt đầu đẻ từ lúc 120 – 150 ngày tuổi, nếu nuôi thả trong tự nhiên gà sẽ đẻ 3 – 4 lần/năm. Mỗi lần đẻ từ 15-18 quả. Thuộc loại gà mắn đẻ và tiêu tốn khá ít thức ăn. Khối lượng trứng 48 – 58 gam/quả.

Tập quán chọn giống

Trước đây, bà con nông dân thường nuôi nhỏ lẻ với số lượng ít để cải thiện bữa ăn trong gia đình. Theo kinh nghiệm, bà con có kinh nghiệm thường chọn những con gà mái chân ngắn, dáng lùn, đít xệ, lưng nở… để làm giống bởi đẻ nhiều trứng hơn các cá thể khác, tỷ lệ ấp nở cao hơn, nuôi con tốt hơn…

Tình trạng bảo tồn và phát triển giống gà tè hiện nay

Vì công tác tổ chức bảo tồn giống gà này chưa được quan tâm thích đáng, việc lai tạo giống hiện nay hầu như là trong dân tự phát và theo kinh nghiệm là chủ yếu, chưa theo sự hướng dẫn của các chuyên gia khoa học kỹ thuật tạo giống… 

Do vậy, giống gà tè thuần chủng trước kia theo thời gian đã bị lai tạp với nhiều giống gà khác nhau, số gà tè thuần chủng hiện nay còn rất ít. 

Giá trị kinh tế, chất lượng

Thịt gà tè ăn rất ngon, thuộc loại gà xương nhỏ, thịt nhiều, thơm ngậy… vị ngon rất khó mô tả, chỉ khi ăn thử mới thực sự đánh giá được cảm nhận. Trọng lượng gà tè to vừa phải khá phù hợp bữa ăn gia đình của người Việt. Đặc biệt, nếu gà tè nuôi thả tự nhiên (mọi người vẫn thường gọi là gà chạy bộ) sẽ ngon lên bội phần, thịt gà tè được xếp hạng thuộc dòng đặc sản hiếm có khó tìm, gà tè giống (đặc biệt là giống thuần chủng) hiện nay chưa có để bán, trong khi người chăn nuôi trên cả nước liên tục hỏi mua, săn tìm.

Theo tìm hiểu thông tin trên thị trường hiện nay, giá trị kinh tế thương phẩm của gà tè ước tính khoảng 500 – 700.000 VND/kg, phải đặt hàng trước cả tháng mới có. Gà tè con mới nở có giá không dưới 150.000 VND/con gà giống. Nhưng thực tế hiện nay gà giống và gà thương phẩm không đủ cung ứng thị trường.

Trên đây là những thông tin chi tiết về gà tè – Giống gà cổ xưa của người Việt Nam ta, hy vọng những kiến thức mà daga.me tổng hợp được sẽ giúp ích cho các bạn